Алдан-маадырларның бир алдарлыг баштыңчыларының бирээзи чээрби ажыг харлыг мөге Узун-Белек турган. Улаастайга дөртен дөрт кижиниң бажын кезип шаажылап турда, эң-не аар хилинчектээшкинге таварышкан кижи ол.
Доктаалды күүседирин кыйгырган соонда, ийи будун демир илчирбе-биле дужап каан дирт кара узун эрни шораан иштинден чыыш мурнунга үндүрүп эккелген. Оон ийи холун мурнунга хүлээш, ийи өштүнден чоон чагыга чыпшыр баглааш, курлак чедип турар чоон кара кежегелеринге хендир улай өрээш, бурунгаар үш кижи тыртарга, мойну шөйлү берген. Таптыг-ла ол өйде азыг-дижин шаарарткан дүрзүнчүг, чииртим койгу баштары кеткен хыдыкчылар селемелерин хыыладыр чайган, ооң бизин идиинге шалаан самнап келгеннер. Кижи мойну үзе шаап өөренген хыдыкчының селемези хүнге кылаш дээн соонда, Белектиң мойнунга хыг-ла дээн. Уктуг мөге кижиниң мойнунуң сөөгүнге каң селеме дыынмайн, ара чыдыпкаш, хырыгайны берген. Маадырның саадының ханы ийи кызыл удазын дег үзүк чокка аттыгып турган. Өлүм чок маадыр эр дембээреп, арзылаң дег үнү-биле алгырыпкаш, бурунгаар дап бээрге, ону чыпшыр шарып кааны ийи чагы турлуп чаштай берген.
Белектиң мойнунда ханныг селемезин ушта соп чадап турган хыдыкчыны ай балды туткан өске бир бедик хыдыкчы: чайлады идипкеш, ооң мойнунче бар-ла турган күжү-биле улдапкан.
Шатка чыдар сөөгүвүс,
Шапшылгаа баар баштарывыс — деп, ырлажып турган аныяк маадырларның бирээзиниң кара бажы черже борбаңайндыр чуглу берген…
Белек — кадай кижиниң дың кара чаңгыс оглу турган. Ооң иези ол шагда эң-не ховар турган кара дилги кежин аңчылардан дилеп алгаш, Амбын ноянга авыралдап баарга, ноян кешти билдириишкинге кошкаш, Улаастайже чорудупкан.
Ол дилги кежи Белектиң бажын кестирип каапканда, чедип кээрге, биеэги өлүрүкчү шииткекчи дүжүмет олура:
― Эх, хайыраан кежик менден тайган-дыр — деп, аңаа хомудааш, чадаарда-ла чараазын сыыртынып турган дээн.
Чурукту интернеттен алган
Кыс-Халыыр
