Республиканың немелде өөредилге төвүнүң девискээринде «Авангард» шериг-патриотчу кижизидилгениң өөредилге-методиктиг төвү ажыттынгандан бээр, ол республиканың аныяктары-биле ажылдың чаартынган хевирлерин болгаш аргаларын ажыглаар, башкыларның, кижизидикчи башкыларның мергежилин бедидер шериг-патриотчу кижизидилге талазы-биле өөредилге программазын боттандырып турар шөлчүгеш.
«Авангард» шериг-патриотчу кижизидилгениң өөредилге-методиктиг төвүнүң эрткен чыл дургузунда ажыл-чорудулгазының дугайында база чыл түңнелдериниң дугайында “Юнармия” Бүгү Россияның шериг-патриотчу хөй-нии¬ти шимчээшкининиң регионалдыг салбырының штаб начальниги Айдың Юрьевич Шивидек-биле чугааны кылдывыс.
— Айдың Юрьевич, шериг-патриотчу кижизидилге өзүп орар салгалга кандыг салдарлыгыл?
— Шериг-патриотчу кижизидилге – аныяк салгалга бүгү тала-биле сайзыраарынга, Төрээн чурттуң чаагай чоруу дээш ажылдаарынга белен болурунга эргежок чугула турум, эки моральдыг-сагыш-сеткил шынарларын тургузарынга дузалаар. Ниитизи-биле алырга, кижизидилге айтырыының кол угланыышкыннарының бирээзи болур.
— Чаа чылдың эгезинде черле эрткен чылдың түңнелдерин кылып, кандыг чедиишкиннер болганыл дээрзин сайгарып көөр болгай бис. Тываның “Юнармия” шимчээшкининиң ажыл-чорудулгазы-биле таныштырып көрүңерем, Айдың Юрьевич.
— 2023 чыл – биске дыка эки дүжүткүр чыл болган. Чыл дургузунда Тываның “Юнармия” шимчээшкини хөй санныг чогуур хемчеглерге киришкен. Оларга янзы-бүрү акциялар, митингилер, флешмобтар, мөөрейлер, фестивальдар хамааржыр.
— Чараш хептиг чалыы армейжилерниң янзы-бүрү хемчеглерге көрүштүг киржип турарын бо-ла эскерип көөр бис. Оларның аразында сагышка артып калыр хемчеглерни демдеглеп көөр силер бе.
— «Авангард» шериг-патриотчу кижизидилгениң өөредилге-методиктиг төпке 16-17 хар назылыг оолдар аразындан 474 курсант өөредилгени эрткен. Элээн хөй патриотчу хемчеглерни эрттирген — хоочуннарга концерттер, төөгүлүг квест оюннар дээш, оон-даа өске. Тиилелгеге тураскааткан “Тиилелгеже деңнежири” деп шериг-сспортчу оюнну болгаш шериг-тактиктиг чыылданы Тываның 55-ки бригаданың баазазынга эрттирген бис.
— Шериг албан хүлээлгезин күүседир назы чедип турар оолдарга төпте эртип турар белеткелдиң дугайында сонуургадып көрүңерем, Айдың Юрьевич.
— Тываның «Авангард» шериг-патриотчу өөредилге төвүнде элээди оолдар аразында баштайгы шериг белеткелин эрттирип турар. Ол дээрге 10-гу класстың оолдарынга өөредилге белеткели. Төпке каш хүн дургузунда баштайгы шериг белеткел чыыжынга хемчеглер удаа-дараа эртип турар. Аңаа келир үениң ада-чурт камгалакчыларынга өөредиглиг мастер-класстарны эрттирип, оолдарның болуп болгу дег экстремалдыг байдалдарга болгаш бергелерге сагыш-сеткил талазы-биле белеткел, а ол ышкаш бодунуң база долгандыр турар улустуң айыыл чок чоруунга харыысалгалыг болгаш медерелдиг хамаарылганы тургузары хамааржыр. Шак мындыг өөредилге аныяк оолдарга ажыктыг болгаш солун.
— 2023 чылда чалыы армейжилер одуруунче чеже оолдар, уруглар немешкенил?
— Чалыы армейжилер одуруунче кирип турар уругларның саны чылдан чылче немежип, көвүдеп турары өөрүнчүг. “Юнармия” шимчээшкининиң одуруунче Тываның шупту булуңнарындан 500 ажыг уруг чалыы армейжиниң даңгыраан хүлээп ап, массалыы-биле кирген.
— Патриотчу кижизидилге аныяк-өскенге хамаарыштыр алырга, кол черни ээлеп турар. Школачылар кандыг акцияларга, шуут-ла патриотчу акцияларга киришкенил?
— Школачылар эрткен чылдың дургузунда “Маадырга чагаа” деп патриотчу акцияның иштинде 5000 ажыг чагааны бижээн. Ол ышкаш “Блиндажтыг лаа” деп акцияда оолдар, уруглар 1000 хире шериг лааны кылган.
— Чугаавыс төнчүзүнде күзелиңер кандыгыл база чүнү онзалап демдеглексээр силер, Айдың Юрьевич.
— Бистиң шимчээшкинивистиң сайзырап хөгжүүрүнге дузалап турар шупту улуска чоргаарланыр мен. Дагдыныкчыларга база, чүге дизе олар хүннүң-не кичээлдерге белеткенип, оларны солун кылдыр эрттирип турар. Чалыы армейжилерге чоргаарланыр мен, олар хемчеглерге идепкейлиг киржип, организастаарынга дузазын көргүзүп турар. Бистиң-биле кады кызымак ажылдап чоруур улуска өөрүп четтиргеним илередип, чоргаарланыр мен база. Ам-даа хөгжүүр бис, сайзыраар бис.
— Четтирдивис улуу-биле, Айдың Юрьевич, биске үеңерни бергениңер дээш. Экини күзедивис!
— Четтирдим, силерге база. Менди чаагай болгаш чедиишкиннерни күзедим.
Валерия КОНГАР
Чуруктар хууда архивтен
