Шагаан-Арыг хоорайда 1 дугаар ортумак ниити билиг школазында улуг септелге ажылдары кидин түлүк. «Көдээ девискээрлерниң комплекстиг хөгжүлдези» федералдыг программаны күүседип, хоорайның улуг өөредилге черлериниң бирээзиниң оран-савазын чаартып турар. Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг республиканың кожууннарында инфраструктура айтырыгларын дарый шиитпирлээринге, социал объектилерни тударынга болгаш септээринге программа улуг деткимчени берип турар деп демдеглээн.

Школага септелге ажылдары өөредилге чорудуунга кандыг-даа салдар чокка апрель 1-де эгелээн: өөреникчилерни хоорайның өске-даа өөредилге организацияларынче түр када көжүрген. Тудугжулар школаның крышазын, шалазын, соңгаларын болгаш эжиктерин бүрүнү-биле чаартыр, ол ышкаш эргижирээн чылыдылга, суг хандырылга болгаш суг дамчыдар системаларны солуур дээш, ажылдары-ла хөй. Оон аңгыда школаның шөлдерин ажыктыг ажыглаар дээш, эде чаартылгаларны чорудар.
Чаарттынган школага чаа эт-септи болгаш өөредилге дериг-херекселдерин садары, ол ышкаш спортчу шөлдү тудуп, долгандыр шөлдү чаагайжыдары көрдүнген. Бо хүнде тудугнуң чамдык эрги тудугларын бузуп, даштын чаартып эгелээн.

Федералдыг бюджеттен 192,1 млн рубльди Шагаан-Арыг школазының чаартылгазынче тускайлаан. 2025 чылдың төнчүзүнде ажылдар доостур ужурлуг.

2025 чылда «Көдээ черлерниң комплекстиг хөгжүлдези» программа күүселдези-биле Тывага 22 төлевилелди шупту 693087,64 муң рубльге боттандырар. «Көдээ суурларның амгы хевири» төлевилелдиң күүселдези-биле Улуг-Хем кожууннуң Чодураа суурда 176 олуттуг школа тудуу доозулгалак, Бай-Хаак суурда 250 олуттуг клубту чедир тудуп турар, Шагаан-Арыгның Малчын кудумчузунда суг хандырылга четкизин эде чаартып, уругларга 150 олуттуг хөгжүм школазын тудары планнаттынган.

«Көдээ черлерниң чаагайжыдылгазы» төлевилел-биле Кызыл кожууннуң Сукпак суурда уруглар ойнаар шөлдү, Бай-Тайга кожууннуң Ээр-Хавак суурда универсалдыг спортчу шөлдү, Тес-Хем кожууннуң Самагалтайда роллер-скейт паркты, Өвүрнүң Хандагайты девискээринде «Россия-Тыва» тураскаал чанын чаагайжыдар.

Программа боттандырылгазы-биле ийи автомобиль участоктарын: Эрзин кожууннуң Булуң-Бажы суурже кирер оруктуң база ол-ла суурда Галина Доваатор кудумчузунуң агар септелгезин кылыр. Оон аңгыда он өг-бүлениң чурттаар байдалын экижидер.

Тываның Баштыңы көдээ чурттакчыларның амыдырал-чуртталгазын эде чаартыр болгаш экижидеринче угланган федералдыг программага муниципалдыг эрге-чагырганың идепкейлиг киржилгези чугула базым-дыр деп демдеглээн. #тывачазак