Тываның оруктарында эзирик чолаачыларны илередири-биле массалыг хыналдалар эгелээр. Республиканың Баштыңы Владислав Ховалыг контрольду күштелдирерин негээн. Өлүмнүг орук озал-ондактарының көвүдээни аңаа чылдагаан болган.
Тываның ИХЯ-зының регион чазаанга эрткен аппарат хуралынга берген медээзи-биле алырга, эрткен неделяда орук озал-ондаанга 6 кижи амы-тынындан чарылган. Эзирик чолаачыларның буруузу-биле болган айыыл-халаптарның уржуктары эң аар.
Июньнуң 17-де Дус-Хөл хөлче баар орукка эзирик чолаачылыг кижилерниң Лада Приоразы оруктан үнгеш, аңдарылган. Ооң түңнелинде 30 хар четпээн ийи пассажир ол-ла черинге чок болган, аар кемдээшкиннерлиг чолаачы боду дириг арткан, амгы үеде эмнелгеде. Июньнуң 22-де Кызылдың Магистральная биле Сарыг-Сепская кудумчуларының белдиринге эзирик чолаачы ийи чадаг кижини – 41 харлыг аданы дөрт харлыг оглу-биле өлүр бастырган. Чолаачыны туткаш, түр када кара-бажыңче суккан; судка ону тудуп хоругдаарын шиитпирлээр.
Таңды кожууннуң Бай-Хаак-Балгазын автооруунга «Ренонуң» чолаачызы машиназын башкарып шыдавайн баргаш, аңдарылган. Пассажири ол-ла черинге чок болган, чолаачы эмчиде. Июньнуң 17-де, Кызылдың улуг хөөрүнүң чанынга, «Субару» машина чайылган. Ону мунуп чораан 27 харлыг херээжен кижи чок болган, ооң үш пассажирлери янзы-бүрү кемдээшкиннерни алган.
Озал-ондак статистиказында чадаг кижилер-биле айыыл-халаптар саны көвүдээнин демдеглээри чугула. Адазы биле чаш оглу дугуй адаанда өлген айыылдыг таварылгадан аңгыда, эрткен неделяда Кызыл хоорайга 30 харлыг херээжен кижи 21-22 харлыг ийи аныяк оолдарны кемдедир үстүрген. Шупту аар кемдээшкиннерни алган, а бир оол медерел кирбээн.
Владислав Ховалыг мөчээн кижилерниң өг-бүлелеринге болгаш эш-өөрүнге кажыыдалың илереткеш, чоннуң дыштаныр черлеринче баар оруктарга комплекстиг хыналдаларны чорударын автоорук инспекциязынга дааскан. Тываның Баштыңы озал-ондак болур айыылдыг орук участоктарын кылыры-биле чурттакчылардан келген хомудалдарны болгаш саналдарны өөренип көөр ажылды организастаарын аазаан.
«Россияның ИХЯ-зының сайыды-биле кады, байдалды шупту деңнелге сайгарар мен. Маңаа чаңгыс санныг акциялар дуза болбас. Чүгле доктаамал контроль-биле байдалды экижидип болур» — деп, Россияның Иштики херектер яамызының удуртулгазынга республикага автоинспекция постуларын катап тургузарының дугайында саналды чаңгыс эвес катап кииргенин бодунуң блогунда бижээн. Амгы үеде орук шимчээшкининиң чурумун чүгле чаңгыс «Шивилиг» стационар постузу база көжүп чоруур пунктулар хайгаарап турар.
Республиканың Орук шимчээшкининиң айыыл чок чоруунуң күрүне инспекциязының медээзи-биле алырга, 2025 чылдың 5 айында республика девискээринде бүрүткеттинген орук озал-ондактарының саны эрткен чылдың ол үезинге деңнээрге 1,5 катап хөй болган – 158-тен 232 четкен. Оон чок болган кижилер саны – 25-тен 30 четкен. Орук озал-ондаанга берттинип кемдээн кижилер саны 40 хуу көвүдеп, 86 кижи турган болза, ам 304 кижи болган. Шупту болуушкуннарның көвей кезии республиканың найысылалы Кызылга болганы демдеглеттинген.
Январьдан майга чедир болган айыыл-халаптарның 40-зинге эзирик чолаачылар буруулуг. Эрткен чылын база ол-ла ындыг сан турган. Эзирик чолачыларның буруузу-биле 6 кижи өлген, 60 кижи янзы-бүрү аар кемдээшкиннерни алган.
