Эрткен айда Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол республикага Аныяктар херээниң талазы-биле агентилелди тургузары-биле ажыл чоруттунуп эгелээнин бодунуң блогунга бижээн. Республикада чурттакчы чоннуң статистика езугаар хөй кезии аныяк назылыг кижилер деп билир бис. А олар боттарының ээлчээнде төрээн чериниң сайзырал-хөгжүлдезинде идепкейлиг киржип, аныяк­тарның хөй-ниити организацияларында чедимчелиг ажылдап турарлар. Бо хүн «Тываның аныяктары» солуннуң аалчызы — Россияның Аныяктар эвилелиниң (РСМ) кежигүнү Эртине Куулар. Ол — Россияның Аныяктар эвилелиниң бюро кежигүнү, Сибирь федералдыг округту харыылап турар. Эртине Куулар-биле ооң амыдыралының чарылбас кезээ болган аныяктар ажыл-чорудулгазының дугайында чугаалаштывыс.
— Эртине, Тывага Аныяктар эвилели кажан тургустунганыл, ооң баштайгы даргазы кымыл?
— Бистиң республикавыска Аныяктар Эвилели 2008 чылдың март 6-да тургус­тунган. Аныяктарның хөй-ниити организациязының үндезилекчизи база даргазы — Шүглүр Доржу @shuglurdorzhu .
Ооң оралакчылары кылдыр Ондар Сылдыс @sambuu21, Шивидек Чойгана @choishiv база Сувакпут Сырга @syrga.suvakput томуйлаткан турду.
Бодунуң ажылдап турган үезинде Шүглүр Россияның Аныяктар эвилелиниң кол-кол төлевилелдерин болгаш программаларын амыдыралга боттандырган. Оон аңгыда «Аныяктарны мөөңнээри» регионалдыг төлевилелдерни Ак-Довурак хоорайга база Хову-Аксы суурга эрттиргилээн. Чоорту бо төлевилелди «Эвилел» зоналдыг чыыш кылдыр эде кылган.
— Шүглүр Доржунуң оралакчылары турган аныяк кыстарны «ТА»-ның номчукчулары эки сактыр боор. Кандыг-даа хемчеглерден чыда калбас уруглар болгай.
— Ийе, ооң командазынга шыырак аныяктар ажылдап турган. Сылдыс Самбуу (Ондар) @sambuu21, Чойгана Шивидек @choishiv, Сырга Сувакпут @syrga.suvakput – оларның ачызында республика чергелиг аныяктарның чыыштары, слеттар, акциялар, мастер-класстар, тематиктиг кежээлер дээш оон-даа өске хемчеглер бедик деңнелге эртип турган. Олар дээрге Тываны өскертиптер күзелдиг, харын-даа бүзүрелдиг шыырак команда турган деп болур. Амгы үеде олар аңгы-аңгы адырларда база эрге-дужаалдарда ажылдап чоруурлар.
— Шүглүрнүң соонда, кым ажылдай бергенил?
— Ооң соондагы даргазы Сылдыс Алексеевна Самбуу (Ондар) @sambuu21 турган. Сылдыс база Шүглүрнүң эгелеп каан төлевилелдерин уламчылаан. Акцияларны, субботниктерни солун кылдар эрттирип турду. Бир субботник азы акция бүрүзү бир-ле фишкалыг болур, ону чүгле бис билир турдувус. Ооң ажылдап турган чылдарында Тываның аныяктар эвилелиниң 3 чылдаан байыр­лалы эрткен. Сылдыс Алексеевна — «Дүрген» аныяктар шуулганының тургузукчуларының бирээзи.
— А Сылдыстың соонда?
— Сылдыс Самбуунуң (Ондар) @sam­­­­buu21 соонда, мен ажылдаан мен. Ол дээрге 2015-2018 чылдар-дыр. 2010 чылдың март айда Автодорнуң студентизи тургаш, Аныяктар эвилелиниң кежигүнү кылдыр кирген мен. Эрткен чылын Россияның Аныяктар Эвилелиниң 30 чыл байырлалы база Тывага ук организацияның 10 чылын таварыштыр X Юбилейлиг Съездиниң делегады бооп чордум. Аңаа харын бюро кежигүнү кылдыр соңгуткаш, СФО-ну харыылаар болганым ол.
Ажылдап турган чылдарымда база-ла янзы-бүрү төлевилелдерни боттандырып, чыыштарны, шуулганнарны болгаш оон-даа өске хемчеглерни аныяктар ортузунга эрттирип турдувус. Бистиң эгелеп каанывыс чамдык төлевилелдер амыдыралче шуут сиңнигип кире берген дээр чүве бе, бис чогувуста-ла эртип турар апарган. Чижээлээрге, февраль 21-де, төрээн дыл хүнүнге тураскааткан тыва дыл кырынга бүгү-ниитиниң диктантызын өөредилге яамызы эрттирип турар апарган. «Россияның хамаатылары бис» деп акцияга 14 хар четкен уруглар­оолдарга паспорт тыпсыр. Ам ону республиканың удуртукчулары азы муниципалдыг тургузугларның даргалары-даа кылып турар.
Регионалдыг деңнелде оон-даа өске төлевилелдер, программалар хөй. Олар 3 аңгы бөлүкте чарлып турар:
✓ Төп программалар (ында Российжи студенчи час @studvesna_rsm, Студенчи бот-эргелел, өөреникчиниң бот-эргелели, чурттар аразында аныяктарның кады ажылдажылгазы, хөй-ниити хайгаа­ракчыларының корпузу, Патриот болгаш хамааты, Бүгү-россияның юниор-лигазы «Хөглүглер болгаш тывынгырлар клуву» бар);
✓ Федералдыг төлевилелдер (Сай­зыралдың девискээри, Хостуг өөредилге, РАЭ-ниң онза эргелиг делегей чергелиг клуву @probarsm, Бис кады бис!);
✓ Бүгү-россияның төлевилелдери (АРТ-Полар).
Оон-даа өске угланыышкыннар хөй. Ону чаңгыстап чугаалаарга, арай үр апаар.
Чоокта чаа, 2020 чылдың декабрь 30-де, Россияның аныяктар эвилелиниң тураскаалдыг демдектерин биле база РАЭ-ның даргазы Павел Красноруцкийниң адындан Өөрүп четтириишкинниң бижиктерин бистиң активчи аныяктарывыска тывыскан. Оларга чедиишкиннерни күзээр-дир мен.
Алена НАН-ХОО чугаалашкан.
#тыва #молодежь #эртинекуулар #тыванын_аныяктары