Хертек Лада Валерьевна – Кызылдың солагай талакы эрикте дачалырының девискээринде туттунган17 дугаарлыг уруглар садының эргелекчизи. Оон аңгыда ол – беш ажы-төлүнүң ынак, эриг баарлыг авазы, өөнүң ишитиниң быжыг, ынаныштыг чөленгиижи, эжи. Өг-бүле хүнүнүң бүдүүзүнде Лада Валерьевна-биле ужуражып, чугаалажып, ажы-төлдүг, өг-бүлелиг улустуң аас-кежиктиг амыдыралының үндезини чүдел деп чүүлдү тодараттывыс.

– Бодуңар дугайыңарда бистиң номчукчуларывыска таныштырып көрүңерем, Лада Валерьевна – деп дилээримге, ол мынчаар чугаалап берди: «Бодум Чөөн-Хемчик кожууннуң Теве-Хая сумузунга бөдүүн өг-бүлеге төрүттүнүп өскен мен. Ада-ием «Тыва» совхозка малчыннап ажылдап турган. Мен авам, ачам сугнуң алды ажы-төлүнүң ийи дугаары мен. Менден улуг акым бар, оон дөрт дуңмалырымның угбазы мен. 1 класстан 8-ки класска чедир Теве-Хая суурнуң школазынга өөренгеш, амыдыралывыс аайы-биле Сукпак суурга көжүп келген бис. Школаны Сукпакка дооскан мен. Ачавыстың «аъдының бажы эрте хоя берген», ынчалза-даа ававыс бисти кара чааскаан бут кырынга тургузуп, төлептиг улус кылдыр өстүрүп каан. Ававыс бо хүннерде аравыста чок-даа болза, ам-даа ооң бүзүрелин ышкындырбайн, кызып амыдырап-чурттап чоруур бис».

– Ажы-төлүңер, алган эжиңер дугайында сонуургадып көрүңерем.

– Бодум хуумда өг-бүлем беш ажы-төлдүг болганымга өөрүп чоруур мен. Баштайгы дун уругларым школа дооскан соомда төрүттүнгеннер. Ийис кыстарым – Азияна, Азията, ам 35 хар чедип турарлар. Уругларым шору бир хар ажа бергенде, дээди эртем чедип алыр сорулгалыг, Кызылдың педагогика институдунуң эге класстар салбырынче дужаап кирип алган мен. Бо өөредилге черин дооскаш, дедир-ле төрээн школамга, Сукпак школазынга, башкылай бердим. Маңаа ажылдап турумда, ийи дугаар ийис­пейлерим Арина, Ариан оглум, кызым төрүттүнгеннер. Ийи дугаар ийистерим төрүттүнерге, Кызыл хоорайдан үш өрээл чаагайжыттынган чурттаар оран-саваны биске берген. Ынчангаш Сукпактан Кызылче көжүп кирип, Кызылдың 5 дугаар гимназиязынга ажылдап эгеледим. Эге дээрезинде бичии класстар башкызы болуп, оон психолог эртеминге немей өөренип алгаш, бо-ла школамга психологтап ажылдаан мен. Ниитизи-биле маңаа 25 чылдың нүүрүн көрүп, күш-ажылчы намдарымны уламчыладым. Аңаа ажылдап турар үемде Кызылдың школаларының, уруглар садтарының психолог башкыларын удуртур ажылды-даа кылдым. Сөөлгү 10 чылда Кызылдың 34 дугаар уруглар садынга психолог болбушаан, уругларымны база ынаар аппарып турган мен. Красноярскының башкы университединиң магистратуразын доозуп алыр аргалыг база болдум. Оон Кызыл хоорайывыстың солагай талакы эрииниң дачаларынга чаа уруглар сады ажыттынарга, эргелекчи кылдыр мөөрей чарлаарга, аңаа киришкеш, чеди кижиниң аразындан эрте берген мен. Орта меңээ ооң мурнундагы ажылчын дуржулгам дуза болганы чугаажок. Амгы үеде коллектививисте 74 кижи бар, садче ниитизи-биле 368 чаштар кээп турар.

Уругларым ачазы – Хертек Орлан Кимович, Агроуниверситетти дооскаш, бүгү назынында полиция шугумунга ажылдаан. Полицияга ажылдап тура, Красноярскының Академиязынга юрист эртем чедип ап, хүндүлүг дыштанылгаже үнгүже аңгы-­аңгы салбырларга болгаш Тываның аңгы-аңгы кожууннарынга, Өвүр,Таңды кожууннарга полиция даргалап-даа турду. Амгы үеде, черле юрист эртемниг болгаш, болчукчу болуп ажылдап турар. Ооң деткимчези, кичээнгейи, ажы-төлүнге үлегер-чижээ улуг болгаш, уругларывысты эки улус кылдыр өстүрүп, кижизидип, эртем-билигге чедирип чоруур бис деп өөрүп чоруур мен.

Малина СОЛУН-ООЛ.

Долузу-биле «Тываның аныяктары» солуннуң июль айда үндүрүлгезинден номчуп болур.

#день_семьи_любви_верности #8июля #путин #указ #тыванын_аныяктары #тыва #молодая_семья