Тывага «Элээр суур-2022» мөөрейни чарлаар

#тыванын_аныяктары_элээр_чорук

Республиканың суурларының ортузунга «Элээр сурр-2022» мөөрейни чарлаар. Ол спирт холумактыг продукцияны хоойлуга удур садып-саарарын болдурбас болгаш чурттакчыларның арагалаар чоруун эвээжедир сорулгалыг хемчеглерниң бирээзи болур. Төлевилелди Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның даалгазы езугаар ооң оралакчызы Тимур Куулар ажылдап кылган. Владислав Ховалыг ук төлевилелге ам-да немелделер киирерин саналдаан. Ында хөй-ниити каттыжыышкыннарын, ведомстволарны болгаш төрээн чери дээш сагыжы аарып чоруур хамаатыларны хаара тудуп болгу дег хемчеглер чедишпезин ол демдеглээн. Бо хемчегниң планын 2021-2025 чылдарда күрүнениң арагага болгаш наркотиктерге удур хемчеглерниң даңзызынче киирер.

Республикада эзирик байдалга кем-херек үүлгедир чоруктуң көргүзүглери көвүдеп турары ук планны ажылдап кылырынга салдарлыг болган. Чүгле бо чылдың январь айында аар болгаш онза аар кем-херек үүлгедиишкиннери эрткен чылдың бо үезинге деңнээрге, 7,1 хууга өскен. Кем-херек үүлгедиишкиннериниң өске-даа көргүзүглери дүвүрелди болдуруп турар.
Эзирик байдалга кем-херек үүлгедир чорук Кызыл хоорайда ( 40-ден 53 чедир), Чөөн-Хемчикте (8-тен 18 чедир), Бии-Хемде (4-тен 7), Барыын-Хемчикте (17-ден 19), Чеди-Хөлде (0-тен 2), Сүт-Хөл, Бай-Тайга кожууннарда (1-ден 2) чедир өскен.

Комплекстиг планче 38 хемчег кирип турарын ТР-ниң Чазааның оралакчы даргазы Тимур Куулар чугаалаан. Планның күүселдезин тускай ведомстволар аразының комиссиязы контрольга алыр. Амгы үеде төлевилелди ТР-ниң ИХЯ-зы болгаш ИХЯ-ның Эргелелинче чөпшээрежилгеге атты салыры-биле чоруткан.

Оон аңгыда Тимур Куулар бодунуң харыылап турары ведомстволарының ажылдакчылары кем-херек болган суурларже үнүп, чон-биле ужуражылгаларга тайылбыр ажылдары доктаамал чорудуп турарын дыңнаткан. Иштики херектер органнарының болгаш чагырга черлериниң ажылдакчылары бо чылдың эгезинден бээр 1329 үнүүшкүннү чоруткаш, 7854,04 спирт холумактыг чүүлдерни хавырган. Ооң иштинде 6111,19 литрни ТР-ниң Лицензия албанының ажылдакчылары илереткен.

Тываның Баштыңының Айыткалы езугаар элээр девискээр кылдыр боттарын чарлаан суурларны деткиири-биле 1 сая рубльди бээр. «Элээр суур-2022» мөөрейниң Дүрүмүн ажылдап кылган. Амгы үеде Тожу кожууннуң Чазылары, Бай-Тайганың Шуй, Хемчик, Улуг-Хемниң Эйлиг-Хем база Тем-Хемниң Ак-Эрик суурлары боттарының девискээрин элээр кылдыр чарлап, грантыга киржир күзелин илереткен.
Оон аңгыда арага, наркотик, токсиктиг бүдүмелдер ажыглаан улуска дуза кадар тускай албан черлерин Кызыл хоорайга, Улуг-Хем, Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик кожууннарга ажыдар.

Спирт холумактыг продукцияны хоойлуга удур садып-саарары-биле демиселди, эзирик кем-херек үүлгедиишкининиң профилактиказын тус черлерге шыңгыы хыналдага ап, кожууннарның чагырга черлери, баштыңнары квартал санында отчетту дужаарын Владислав Ховалыг сүмелээн. Ол ышкаш Тываның Баштыңы арагаже кире берген кижилерни күш-ажылче хаара тудуп, оларга эттинип алыр арганы тургузарын сүмелээн. Кожууннарга Көдээ ажыл-агый яамызының шугуму-биле туттунар объектилерже, инвестиция төлевилелдери езугаар ажыттынар бүдүрүлгелерге оларны ажылче киирери чугула деп, ол саналдаан.

Оон аңгыда арагалаашкынга удур өг-бүлениң культурлуг дыштанылгазы эвээш эвес рольду киирер. Амгы үеде коронавирус аарыының уржуундан культура болгаш спорт адыры каражалыг ажылдап турар. Коронавирус аарыының чылдарында доктаамал спортка хандыкшылдыг улустуң саны кызырлып турарын спорт сайыды Субудай Монгуш дыңнаткан. Каш чыл улаштыр республиканың өг-бүле спартакиадазы эртпээн.

Арагалаашкынга удур демисел чүгле административтиг курлавырның ачызында чедимчелиг болдунмас. Ынчангаш хөй-ниити организацияларының деткимчези херек. Маңаа Херээженнер чөвүлели, Адалар чөвүлели дээш оон-даа өске арагалаашкынга удур, кадык амыдырал дээш сагыжы аарып чоруур кижилерниң идепкейжи чоруу кол черни ээлээр. Коммерцияга хамаарышпас организациялар ортузунга грант деткимчезин ам-даа күштелдирери чугула.

Хуралдың киржикчилери республиканың наркодиспансеринде чыдар оруннар чедишпезин чидии-биле сайгарган. Назы четпээннер комиссиязы арагачы ада-иени эмнедири-биле наркодиспансерже чорудуп турза-даа, оларның чүгле үштүң бир кезии эмнээшкинни алган. Кадык камгалал яамызы кожууннарда эмнелге төптеринге немей олуттарны ажыдарын чугулалап көрген.

«Чурттакчы чоннуң элээр амыдыралы дээш демиселге шупту ведомстволар киржир ужурлуг – федералдыг болгаш республика чергелиг. ИХЯ-ден эгелээш, Кадык камгалалының яамызы, культура, өөредилге яамылары, Аныяктар херээниң талазы-биле агентилелге чедир шупту организациялар бүгү талазындан салдарны чедирери чугула» — деп, Владислав Ховалыг түңнээн.

Мира КОНГУЛ-ООЛ белеткээн.

Предыдущая запись
Тыва журналистикада чаа угланыышкыннар
Следующая запись
Ай-Херел Люндюп — серебряный призер чемпионата и первенства СФО по спортивному ушу и традиционному кунг-фу
Меню