Тыва чечен чогаалдың эрткен оруун, уран-чеченин Тывада Чогаалчылар эвилелиниң даргазы Сайлыкмаа Комбу мынчаар таныштырган: — Сагыш-сеткилдиң дээжизин улус-чонче дамчыдып, тарадып чоруур чаңгыс арга – чечен чогаал болур. Чоннуң аас чогаалындан эгелээш, амгы үениң чечен чогаалынга чедир – улус-чоннуң сагыш-сеткилиниң дээжизин дамчыдып, сагыш-сеткилдиң эң-не чараш, уян, уран, мерген дөлем талазынга кижилерни кижизидип келген. Ооң чижээнге «Араттың сөзү», «Уйгу чок Улуг-Хем», «Тывалаар куску» дээш оон-даа хөй чогаалдарны адап болур бис.
Чечен чогаал дээрге төөгү-дүр. Чурттуң, чоннуң эрткен оруун чечен дылга илередип келген. Россияның хөй санныг субъектилериниң чечен чогаалдарындан тыва чечен чогаал онзагай черни ээлей берген. Альпинист чогаалчывыс М.Б. Ховалыг альпинизм спортун улуг назылыглар аразындан сайзыратканы дээш Гиннес Номунче кирген. Чогаалчының номнары чүгле Тывада эвес, харын-даа Германияга безин парлаттынып үнген.
Амгы үеде Украинада болуп турар болуушкуннарга дугайында бижиттинип турар хөй-хөй шүлүктер чоннуң патриоттуг көдүрлүүшкүнүн чүгле херечилеп эвес, а күштелдирип турар.
Тыва чечен чогаалда оон-даа хөй адырлар бар. Улуг назылыг шүлүкчүлеривистиң соондан аныяк салгал шуужуп, тыва поэзияның улуг арт-сынының кырында чараш бодалдарны, сагыш-хөөннүң онзагай ыяңгылыг ырызын ырак-чоокче тарадып турарлар.
Шүлүкчүлерниң байырлалынга янзы-бүрү яамыларның төлээлери кээп, чогаалчыларга хүндүлел бижиктерни тывысканын сагындыраал (оларның аттары даңзылап бижиир дээрге, дыка хөй апаар). Тываның Аныяктар херээниң талазы-биле агентилелдиң удуртукчузу Эртине Куулар тыва литературага киирген үлүг-хуузу дээш Хемермаа Сайзан-оолга, Суяна Чигжитке, Орлан-оол Сатка Өөрүп четтириишкинниң бижиктерин тывыскан.
Хемчегниң байырлыг кезээ доозулган соонда, шүлүкчүлер, чогаалчыларны аяк шайже чалаан.
Мира КОНГУЛ-ООЛ.
