Төрээн Тывавыста салым-чаяанныг аныяктарның саны хөй. Бо хонуктарда инстаграм четкиде хоюг үннүг ыраажы аныяк кыстың баараалгаткан ырыларының биидеңнери үнүп, хөйнүң көрүжүн алган болгай. Ооң ырызы социал четкилерниң шупту бөлүктеринге тарап, көрүкчүлериниң саны 300 муң кижи чедип, улуг-биче чон «кымыл ол?» деп айтырып турган. Социал четкилерни чазылдырган аныяк уругну «Тываның аныяктары» солуннуң корреспондентизи тып, аныяктарның сонуургаан айтырыгларын салган.
Бо удаада «ТА»-ның аалчызы аныяк ыраажы база блогер Анжелика Хертек болганын номчукчуларывыс билип каан чадавас.
— Cолуннуң номчукчуларынга бодуңну таныштырып көөр сен бе, Анжелика?
— Мөңгүн-Тайга кожууннуң Мугур-Аксы суурунга ойнап өскен мен. Авамны Саяна Надаажаповна Хертек дээр. Ол – хууда сайгарлыкчы, ачам Айдың-оол Шириненович Хертек – күш-культураның болгаш спорттуң тергиини, амгы үеде күш-культура башкызы. 2 кады төрээн Аймир, Айрат деп акыларлыг мен. Амгы үеде Кемеровонуң күрүне университединиң айыыл чок адырының 1-ги курузунда өөренип турар мен.
— Бодуңнуң салым-чаяаныңны, чедиишкиннериңни сонуургадыр сен бе? Черле ырлаар турдуң бе?
— Сактып кээримге-ле, уруглар садынга тургаш-ла, ырлаар турган мен. Школага, өөренип эгелээш, ыры мөөрейлериниң идепкейлиг киржикчизи апарган мен. Аңаа дээди шаңналдарны ап, ырлаарынга сонуургалым делгемчээн. Ыры-биле кады, «Алдын-Сай» танцы бөлгүмүнүң кежигүнү база турдум. Ыры, танцы-сам кады-ла чоруп олурган, кырындан волейбол, баскетбол секциялары барып, республика чергелиг маргылдааларга удаа-дараа киржип турган мен. Спорттуң бир хевири – бокска база бир аңгы сонуургалдыг мен. Ада-иемден чажырып, бокс секцияларынче барып турдум. Авам ону билип кааш, соксаткан кижи. Черле шенеп көрейн дээш, авамга-даа чугаалавайн республика чергелиг кикбокс маргылдаазынга киришкеш, 3-кү черге-даа төлептиг болуп чордум (каттырар). Ол спорт хевиринге сонуургалым күштүг-даа болза, авам черле чагдатпас турду.
Амгы үеде спорт болгаш ыры – мээң кол өңнүктерим. Маргылдаалар үзүп черле шыдавас мен. Спорт чокта, меңээ чуртталга чок деп болур.
— «Удавас ам сценага чаа ыраажы кыс немежир» деп, хөй-ле кижилер бүзүреп, манап чоруурлар боор. Ыраажы болуксаар сен бе?
— Ийе, чогум ол талазын сайзырадыксаар мен. Мээң ырлаан ырымның биидеңин хөй санныг аныяктар Седен-Очур Кара-Салдың арынынче чорудуп, мени сценага көрүксээнин илередип, ыраажы кыс кылдыр кылырын дилээннер болган. Бо чаа чыл үнүп келирге, Седен-Очур Кара-Салдың ыры-хөгжүм студиязы-биле кады ажылдажылга керээзин чарып, бирги «Ырлап чоруур кыс» деп ырыны чырыкче үндүрдүвүс. Бирги ырым дыка-ла ханы уткалыг – төрээн черим, төрээн суурум, ада-ием, акыларым, эштеримге тураскаадып бижээн. Мени деткип турары дээш Седен-Очур Кара-Салга четтиргеним илередип, мөгеер мен!
— Чаа ырыңны дыка-ла хөй улус дыңнап, сээң-биле кады өөрүп турлар боор! Эр хей, Анжелика! Хостуг үеңде чүнү кылырынга ынак сен?
— Хостуг үеде дээр болза, аалым барыксаар мен. Аңаа аъдым мунуп алгаш, мал-маганым кадарып, ончалап чортуп чоруксаам кээр.
Акыларлыг өскен болгаш, машина-техника, аъттарга ынаам хөлчок. Келир үеде өдек сыңмас малдыг болуп, чылгы-биле сарлыкты дыка өстүрүксээр мен. Улуг акым Аймир мени спорт талазынга өөредир, бичиизи Айрат ыры талазынче деткип, чагыг-сүмезин берип чоруур. Ол дээш акыларымга дыка чоргаарланыр мен!
— Инстаграм четкиде арыныңда бижидикчилериң көвей-ле боор аа. Олар сээң хоюг үнүңнү чарашсынып, кандыг айтырыглар сонуургап салырлар-дыр, Анжелика?
— Дыка солун айтырыг салдыңар. Социал четкилерде бижидикчилерим кандыг-даа айтырыглар салырлар. Канчап гитарага ойнап өөренип алган силер? Хоорай-биле суурнуң кайызынга чурттаксаар силер дээш оон-даа көвей айтырыглар кээп турар. Бирги харыым: кижи бүрүзү чайгы лагерьлерге дыштанып өзүп келген болгай бис. Бир чайгы дыштанылгам үезинде, улуг классчыларның гитарага ойнаарын магадаан мен, дыка чараш ырлаар турганнар. Оларның аайы-биле, бодум-на ала-чайгаар кымның-даа дузазы чокка гитаралап эгелээн мен. Меңээ берге эвес болган.
Хоорайга чурттаксавас мен. Суурга-ла эки боор деп бодаар мен. Шыпшың, арыг агаарлыг, дыка аянныг. Хоорайда дүвүрээзинниг.
Улаштыр маңаа хамаарыштыр чугаалаксаар чүүлүм бар, инстаграм арынымда бижидикчилерим менден дыка дорт эфир көрүксээрлер. Хостуг үемде дорт эфирлерни кылып, оларның айтырыгларынга харыылап, дилээн ырыларын гитарага ойнавышаан, ырлап бээр-дир мен. Мээң үнүмнү сонуургап, чарашсынып чоруур кижилер көвей болганынга өөрүүр мен.
— Хөй санныг бижидикчилериңге база аныяк-өскенге чүнү чугаалаксаар сен? Февраль ай чаңчыл езугаар эр хиндиктиг чонга тураскааттынган болгай.
— Кижилерниң бөдүүн алдынарын дыка чарашсынып, үнелээр мен! Ынчангаш аныяк кижи база хүндүткел, биче сеткил деп билиишкиннерни сагып чоруур болза эки.
Ада-чурт камгалакчыларының хүнүн таварыштыр ачам, акыларымга база бүгү эр хиндиктиг чонга байырым чедирип, сүлде-сүзүү, хей-аъды бедик чоруурун болгаш кезээде бот-боттарын деткижип, хүндүлежип чоруурун күзедим!
— «ТА»-ның номчукчуларынга солун харыыларны бергениң дээш четтирдим, Анжелика. Чедиишкиннерни күзеп, хоюг, чараш үнүң-биле тыва чонну өөртүп чорууруңга бүзүрээр-дир мен.
Алдынай СААЯ.
#ыраажы_кыс #дарый #тыванын_аныяктары
