Тываның Аныяктар херээниң талазы-биле агентилели тургустунга-ла, 1 чыл эрткен. Эрткен чылын рес­публиканың Баштыңы Владислав Ховалыг аныяктар органын ажыткаш, ооң удуртукчузунга Эртине Кууларны томуй­лаан. Бир чыл: ындыг-ла үр эвес хуусаа, ынчалза-даа түңнелдерни үндүрүп болур. Агентилелдиң ажыл-чорудулгазының дугайында Эртине Куулар-биле чугаалаштым.

– Эртине, аныяктар херээнде чаартылгалар хөй бе?

– Аныяктарның ажыл-чорудулгазын алгаш көөр болза, сөөлгү чылдарда күрүнеден деткимчелер хөй. Ында янзы-бүрү грантылардан эгелээш аныяк­тар шуулганнары, чыыштар, өөредиглиг платформалар дээш кандыг-даа хевирлери бар. Чыл санында, харын-даа хүн бүрүде, чуртталга өскерлип турар, чаа-чаа шиитпирлер, чаа-чаа арга-методтар тыптып турары өөрүнчүг.

– А ырак-узак кожууннарда аныяктар талазы-биле ажыл кандыг чоруп турарыл?

– Ийе, бистиң агентилеливис кожууннарда аныяктар талазы-­биле ажылдап турар специалис­тер-биле сырый харылзаалыг. Кожууннарже үнүүшкүннерни чорудуп, янзы-бүрү шуулганнарга, чыыштарга, грантыларга киржиринге практиктиг дузаны кадып, арга-сүмевисти берип турар бис. Ында эки ажылдыг кожууннар база бар, а чамдыктарында аныяк специалист «ызырынмас» черлер-даа бар.

– Көдээ черлерде аныяктарны чүнүң-биле сонуургадып болурул?

– Бодалдарывыс хөй. Ол колдуунда грантыларга база хамаар­жыр. Чижээлээрге, социал төлевилелдерни аныяктар суурларда боттандырып эгелээн.
Амгы үеде суурларның чаа­гайжыдылгазы актуалдыг айтырыг­ларның бирээзи апарган. Чылдан чылче суурларывыс чаарттынып, сайзырап кел чыдар. Ону чурттакчылар-даа, суурга үр келбээн аалчылар-даа эскерип эгелээн. Чижээлээрге, «Мен Дерзиг-­Аксынга ынак мен» төлевилел чүге грантыже киргенил? Бир дугаарында, ону суурнуң бот-идепкейжи аныяк­тары ажылдап кылган. Ооң кол идеязы дээрге суурнуң-даа, кожууннуң-­даа чурттакчыларынга болгаш аалчыларынга таарымчалыг чаагайжыттынган төп кудумчуну кылыры болур. Ол ышкаш чаагайжыттынган зона суурнуң овур-хевирин каастаар, чурттакчы бүрүзүнүң бодунуң девискээринге харыысалгазын оттурар.
Оон аңгыда Ак-Довурак хоорайдан Аяна Алдын-Херел бодунуң социал төлевилелин камгалап ап, грантыны ойнап алган. Ооң төлевилели езугаар аныяктарның хостуг үезин чөптүг ажыглаар, бир-ле чүвени өөренип билип алырынга дузалаар, аныяк кижиниң лидержи арга-мергежилин бедидер курлавыр шөлчүгешти тургузар.

– Тывада аныяктарның хөй-­ниити организациялары хөй бе?

– Бистиң республикавыстың аныяктары кончуг идепкейжи улус. Олар волонтержу ажылдардан черле чыда калбас. «Мээң найысылалым», «Тываның буян­ныг чүректери», «Аныяк гвардия», «Россияның школачылар шимчээшкини, «Юнармия» дээш оон-даа өске хөй-ниити организациялары идепкейлиг ажылдап турарлар.
Оон аңгыда Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг­ның даалгазы-биле Аныяктар Чазааның составын чаартып, ооң ажыл-чорудулгазын катап диргизери-биле мөөрейни чарлаан бис. Аныяктарның бо организациязынче кирер күзелдиг аныяктар хөй. Ниитизи-биле алыр болза, Тываның аныяктары бурунгаар көрүштүг, креативтиг, чаартыкчы, чогаадыкчы апарган. Олар-биле ажылдаары солун.
Аныяктар хүнү-биле, Тываның аныяктары!

Мира КОНГУЛ-ООЛ.

Тыванын аныяктары/Молодежь Тувы