Огородчу, садчылар
Чурттап турар оран-савазының чадазын долдур чечек-биле каастаарга, бажын-балгатче чайгаар аас-кежик кирер. Өңгүр-чараш чечектер каракты өөртүр, сеткилди сергедир, ажы-төлдү чараш чүүлге өөредир база өгнүң херээжен ээзин өскелерден ылгалдыг, онза кадын деп чүүлдү көргүзүп турар.
Бажыңының ишти-даштын көргеш, ол бажыңда кандыг кижилер чурттап турарын чугаа чокка эскерип каар бис. Эрес-кежээ кижилерниң бажыңы даштындан-на арыг-силиг, каас-чараш болур. Чечек-чимис долдур олуртуп каан сад, огородун көргеш улам магадаар бис.
Бо шагда магалыг апарган. Билбес чүвезин шуптузун интернет четкизинден көрүп, номчуп алгаш өттүнүп тургаш кылып өөренип алыр. Ынчангаш херээжен чон огородун-даа, бажың-балгадын-даа каастап, сонуургалы делгем апарган дээрзин эскерип турар бис.
Ындыг аваларга Арыскан суурнуң «Сайлык» уруглар садында хоочун башкы Любовь Чамаакайовна Монгушту хамаарыштырып болур.
Любовь Чамаакайовна Арыскан ортумак школазын чедиишкинниг дооскаш, баштайгы ажылчын базымнарын ол-ла школага аштакчы болуп ажылдап эгелээн. Кызылдың башкы училищезинге уруглар садының кижизидикчи башкызы мергежилди чедип алгаш, Шагаан-Арыгның «Золотой ключик» деп уруглар садынга кижизидикчи башкы болуп ажылдап эгелээн. Ийи чыл дургузунда арга-дуржулгалыг башкылар Надежда Санчаевна Серенмаа, Татьяна Евгеньевна Пикус-биле эгин кожа ажылдап, хөйнү өөренип алган. Амыдыралының аайы-биле төрээн суурунга келгеш, «Сайлык» аттыг уруглар садынга ажылдап, бо хүнге чедир арга-дуржулгазы бедип, хоочун башкылар санынче кирген. Уруглар өөредир бөлүүн тоолда дег чараштыр каастап, тайылбыр ажылдарын кончуг таптыг аскаш, чаштарның кичээнгейин кончуг таптыг хаара тудуп өөредип чоруур, 1-ги категорияның хүндүлүг башкызы.
Любовь Чамаакайовна хостуг үезинде аргыттынар, даараныр болгаш чечек-ногаа тарыырынга ынак. Чайын бажыңын долгандыр айыраң-каас чечектер шыва ап, сеткилди өөртүр. Кыжын соңгазының караан чечектери шимеп каастап турар. Ногаазының болгаш чечектериниң өзүмнерин февраль, март айларда олуртуп алгаш, сад, огородунга четчир кылдыр тарааш, артыкшылын суурунда эштеринге, кожа-хелбээлеринге үлеп, уруглар садының даштынга олуртуп каары база чаңчыл болган.
Кандыг-даа ажылды сонуургал болгаш хандыкшыл-биле кылырга бүдүнгүр, өзүүчел болур. Холдан база кончуг хамааржыр, ынчалза-даа чоорту черле түңнели өөртүр деп чүвени утпайн, черден халбактанып, аъш-чемге холуксаа болур кылдыр огородун тарып олуртуп алыры чугула. Эң ылаңгыя аъш-чем өртектери өзүп турар үеде чер бажыңнарга олуруп алгаш канчап чашпан «азыраар» бис? Ынчангаш, Любовь Чамаакайовна ышкаш эрес-кежээ авалардан үлегерден ап, «кыры шимчээрге хырны тодар» деп үлегер домаавысты эдерип амыдыраалыңар деп кыйгырдым.
Айланмаа БАЙЫР,
Арыскан сумузунда херээженнер чөвүлелиниң даргазы.
