Улуг-Хем кожууннуң Арыскан сумузунуң херээженнер чөвүлели, суму чагыргазы кожуун чергелиг хой кыргылдазының мөөрейин организастап эрттирген. Кыргыкчылар Арысканның Чыланныг деп черде «Аныяк өг-бүлеге кыштаг» губернатор төлевилелиниң киржикчизи, аныяк малчыны . Дамдын-оолдуң аалынга кээп, хой кыргып мөөрейлешкен.

Кожуун чергелиг кылдыр бир дугаар эрттирип турар бо маргылдаа «Аныяк өг-бүлеге кыштаг», «Чаа сорук» төлевилелдерниң малчыннарының тура-соруун көдүрүп, сонуургалын оттурар, малчыннар бодунуң эрес-кежээзин бадыткап киржирин база малчын кижиниң чымыштыг ажыл-ижи хүндүткелдиг деп чүвени көргүскен.

ССРЭ үезинде совхозтарның хоюн кыргыыр маргылдааны эрттирип, чемпионнарны шаңнап-мактап турган. Совхозтар дүшкен соонда, уттундуруп бар чыткан кыргылда маргылдаазын арысканчылар катап эгелээни онзагай.

Маргылдаага 7 команда киржип келген. Негелде езугаар команда бүрүзү 2 эр, 2 херээжен кыргыкчылыг, хачыларлыг келген. Команда бүрүзүнге дең кылдыр үлеп каан хойларны шынарлыг, балыг чок кылдыр мурнай кыргып доозарга, жюри кежигүннери шиидер.

«ТЕРГИИН КЫРГЫКЧЫ-2022» мөөрейге Ийи-Талдың командазы тиилээш, хой-биле шаңнатканнар. Оларның командазында улуг назылыг Салбакай Кыргыс баштайгы хоюн 2 минута кыргааш, жюри кежигүннерин кайгадыпкан. Эйлиг-Хемниң командазы ийи-талчылардан чүгле 3 минута озалдай бергеш, ийиги черни алганнар. Эйлиг-Хемден Оңмас Монгуш-оол баштайгы хоюн база 2 минута дургузунда кыргаан. Үшкү черни Арыг-Үзүүнүң командазы чаалап алган.

Кол шаңналдардан аңгыда, тускай шаңналдарны Арыскан, Арыг-Бажы, кожуун чагыргазы, төп эмнелге коллективтери командаларга болгаш кыргыкчыларга тус-тузунда тывыскан. Эң улуг назылыг Арысканның кыргыкчызы Наталья Өртен-оолга, кожууннуң төп эмнелгезиниң командазындан эң бичии назылыг 11 харлыг Шолбан Бора-Тараага тускай шаңналдарны тывыскан. Эң идепкейлиг кыргыкчылар кожуун чагыргазының ажылдакчылары Чочагай Хууракпан биле Алекмаа Самдан болганнар. Олар кайызы-даа ооң мурнунда хой кыргып көрбээн, улуг сонуургал-биле киришкеш, тускай шаңналдарны алганнар. «Эң-не шынарлыг кыргыкчы» Аяс Бадынам, «Эң томаанныг кыргыкчы» Чечек Донгак, «Эң демниг кыргыкчылар» Чодураа Кыргыс биле Азиймаа Кыргыс болганнар. Тускай шаңналдарга өртектиг белектерни тывыскан.

Коданның ээлери кыргыкчыларга, деткикчилерге четтиргенин илереткеннер. «Кыргылда мөөрейинге кожуунувустуң ажыл-ишчилери идепкейлиг киришкенинге өөрүп тур мен. Оларның аразында өг-бүлелер команданы тургузуп алгаш келгени солун болду. Эйлиг-Хемден Биче-оолдарның өг-бүлези, Арыг-Үзүүден Түлүштерниң, Монгуштарның өг-бүлелери келген» — деп, аныяк малчын Сайзана Дамдын-оол чугаалаан.

«Мөөрей болуп эрткен аалдың ээлери эвилең-ээлдек, изиг сүттүг шайлыг, аъш-чемниг аалчыларны уткуп алды. Арыг агаарлыг черге дыштанмышаан, ажыктыг дузаны каттывыс» — деп, мөөрейниң киржикчилери өөрүшкүзүн илереткен.

Дараазында кыргылда мөөрейи Ийи-Тал сумузунга эртер.

Тыванын аныяктары/Молодежь Тувы