Эвелина Семис-ооловна Байсклаң – кезээде чогаадыкчы дилээшкинде, бир-ле ажыктыг чүвени бодап алган чоруур алдын холдуг даараныкчы, «Эва» дизайн-студияның ээзи. Аныяктар ооң ачы-дузазын көрүп, боттарының оруун тып, орулгазын ажылдап ап чоруур дээр болза, улуг-ла частырыг чок. Ол ажылын мынчаар таныштырган.
— Мээң ажылым 2008 чылда эгелээн. Чөленгииживис болуп чораан ачавыс ол чылын хенертен чок апарган. Моральдыг когаралдан аңгыда, материалдыг шаптараазыннар тургустунуп келген. Уругларым — бичии школачылар. Айда 30 муң орулгалыг тургаш, хенертен 3 муңга чедип келген. Уругларым азыраары-биле, бир-ле чүвени кылыр ужурлуг мен… Бир хүн олуруп алгаш, саазынны ийи чаргаш, бир талазынга күрүнеге болгаш бодумга ажылдаарымга, эки-багай талаларын бижээш, бодумга ажылдаар болзума — чүнү кылып билир мен дээрзин бижип алдым. Чем кылып, быжырттынып, дааранып, быжып билир болган мен. Ийи шынарның аразындан шилип кээримге, даараныкчы, быжыкчы дипломум бар, ол талазы-биле черле ажырбас хире болган…
«Кызыл» аалчылар бажыңынга бичии өрээл хөлезилеп алгаш, даараныкчылар өөредип эгеледим. Өөредип шыдаар мен бе деп иштимде дыка сүрээдеп, коргуп турган мен. Баштайгы өөреникчилерим эки дааранып, боттары база ажыл-херээн ажыдып эгелээрге, иштимде чоргаарланып, бодумга бүзүрел улгадып келген.
Шеверлерниң башкызы амгы үеде албан-езу-биле өөредип болур лицензияны кылдырып алган. ТР-ниң чонну ажылга хаара тудар төп таварыштыр ажыл чок арткан хөй ажы-төлдүг, орулгазы эвээш иелерни өөредип турар. Оларны чүгле өөредир эвес, мергежил чедип алгаш, бодунуң ажыл-херээн ажыдып азы чондан чагыглар хүлээп, орулга ажылдап алырын база өөредип турар. «Эва» дизайн-студияның өөредип, углап-баштаан кадыннары үш муң ажа берген. Оларның аразында бодунга ажылдап чорупкан улус эвээш эвес.
Оон аңгыда Шагаа, Март 8 байырлалдарын уткуштур тыва национал идик-хеп даарап өөренир 3 хонуктуң мөөрейин чарлаары чаңчыл болу берген. Бир дугаар чараш кылдыр даарапкан кижилерни шаңнал манап турар. Шуут дааранып билбес улус-даа келгеш, башкының өөредии-биле бир-ле хепти даарап алыр. Аңаа 25 хардан 50 ажыг харга чедир херээжен чон чыглып келир. Оларның аразынга 2, 3 хире орулгазы эвээш азы хөй ажы-төлдүг өг-бүлелерден иелер халаска өөренип ап турары эки.
Эвелина Байсклаң ийи кызын төлептиг кижилер кылдыр өстүрүп, өглеп-баштап алган. Ийи кыс уйнуктуг. Дуржулгазы улгаткаш, янзы-бүрү дизайнерлер мөөрейлеринге жюри кежигүнүнче чалаттырып, ооң үзел-бодалын, сүмезин дизайнерлер айтырып турар апарган.
Бир-ле чүвени бодап алган турар чаңчылдыг. Кадыының байдалы-биле харык-шинээ кызыгаарлыг улуска «Тускай мода» төлевилелди ажылдап кылгаш, тускай улусту подиумче үндүрген чери база бар. Ынчан ТР-ниң Экономика яамызы саң-хөө талазы-биле деткээн. Өөреникчилери-биле демнежип алгаш, бир кижиге-ле үш аңгы хепти шүмнеп даарап бергеннер.
А 2020 чылда Сайгарлыкчыларны деткиир төптүң бергени 30 муң акшазы-биле тускай демдек кылдырып алган. Ол дээрге база бир чадаже бедээни ол. Ынаар тускай демдектиг визиткалар, пакеттер, блокноттар кирип турар. Ону база-ла Тываның сайгарлыкчыларын деткиири-биле, Кызылга кылдырып алган болду. Дааранып өөренир уруглар чүнү-даа албайн, чүгле демир-үжүк, карандаш ап алгаш келир апарган.
Келир үеде Этниктиг мода бажыңынга ажылдаар уругларым өөредип ап турар мен. Аңаа олар боттарынга акша ажылдап алырындан аңгыда, янзы-бүрү буянныг ажыл-иштиң киржикчилери болур. Эки чүве кылырга, кижиге муң-муң катап эглип келирин билир мен деп, ол чугаалады.
— Мээң ажылым 2008 чылда эгелээн. Чөленгииживис болуп чораан ачавыс ол чылын хенертен чок апарган. Моральдыг когаралдан аңгыда, материалдыг шаптараазыннар тургустунуп келген. Уругларым — бичии школачылар. Айда 30 муң орулгалыг тургаш, хенертен 3 муңга чедип келген. Уругларым азыраары-биле, бир-ле чүвени кылыр ужурлуг мен… Бир хүн олуруп алгаш, саазынны ийи чаргаш, бир талазынга күрүнеге болгаш бодумга ажылдаарымга, эки-багай талаларын бижээш, бодумга ажылдаар болзума — чүнү кылып билир мен дээрзин бижип алдым. Чем кылып, быжырттынып, дааранып, быжып билир болган мен. Ийи шынарның аразындан шилип кээримге, даараныкчы, быжыкчы дипломум бар, ол талазы-биле черле ажырбас хире болган…
«Кызыл» аалчылар бажыңынга бичии өрээл хөлезилеп алгаш, даараныкчылар өөредип эгеледим. Өөредип шыдаар мен бе деп иштимде дыка сүрээдеп, коргуп турган мен. Баштайгы өөреникчилерим эки дааранып, боттары база ажыл-херээн ажыдып эгелээрге, иштимде чоргаарланып, бодумга бүзүрел улгадып келген.
Шеверлерниң башкызы амгы үеде албан-езу-биле өөредип болур лицензияны кылдырып алган. ТР-ниң чонну ажылга хаара тудар төп таварыштыр ажыл чок арткан хөй ажы-төлдүг, орулгазы эвээш иелерни өөредип турар. Оларны чүгле өөредир эвес, мергежил чедип алгаш, бодунуң ажыл-херээн ажыдып азы чондан чагыглар хүлээп, орулга ажылдап алырын база өөредип турар. «Эва» дизайн-студияның өөредип, углап-баштаан кадыннары үш муң ажа берген. Оларның аразында бодунга ажылдап чорупкан улус эвээш эвес.
Оон аңгыда Шагаа, Март 8 байырлалдарын уткуштур тыва национал идик-хеп даарап өөренир 3 хонуктуң мөөрейин чарлаары чаңчыл болу берген. Бир дугаар чараш кылдыр даарапкан кижилерни шаңнал манап турар. Шуут дааранып билбес улус-даа келгеш, башкының өөредии-биле бир-ле хепти даарап алыр. Аңаа 25 хардан 50 ажыг харга чедир херээжен чон чыглып келир. Оларның аразынга 2, 3 хире орулгазы эвээш азы хөй ажы-төлдүг өг-бүлелерден иелер халаска өөренип ап турары эки.
Эвелина Байсклаң ийи кызын төлептиг кижилер кылдыр өстүрүп, өглеп-баштап алган. Ийи кыс уйнуктуг. Дуржулгазы улгаткаш, янзы-бүрү дизайнерлер мөөрейлеринге жюри кежигүнүнче чалаттырып, ооң үзел-бодалын, сүмезин дизайнерлер айтырып турар апарган.
Бир-ле чүвени бодап алган турар чаңчылдыг. Кадыының байдалы-биле харык-шинээ кызыгаарлыг улуска «Тускай мода» төлевилелди ажылдап кылгаш, тускай улусту подиумче үндүрген чери база бар. Ынчан ТР-ниң Экономика яамызы саң-хөө талазы-биле деткээн. Өөреникчилери-биле демнежип алгаш, бир кижиге-ле үш аңгы хепти шүмнеп даарап бергеннер.
А 2020 чылда Сайгарлыкчыларны деткиир төптүң бергени 30 муң акшазы-биле тускай демдек кылдырып алган. Ол дээрге база бир чадаже бедээни ол. Ынаар тускай демдектиг визиткалар, пакеттер, блокноттар кирип турар. Ону база-ла Тываның сайгарлыкчыларын деткиири-биле, Кызылга кылдырып алган болду. Дааранып өөренир уруглар чүнү-даа албайн, чүгле демир-үжүк, карандаш ап алгаш келир апарган.
Келир үеде Этниктиг мода бажыңынга ажылдаар уругларым өөредип ап турар мен. Аңаа олар боттарынга акша ажылдап алырындан аңгыда, янзы-бүрү буянныг ажыл-иштиң киржикчилери болур. Эки чүве кылырга, кижиге муң-муң катап эглип келирин билир мен деп, ол чугаалады.
АРЖАНА ЧАМЗЫРЫН.
#тыванын_аныяктары
