Кызыл хоорайда Тыва эки турачыларга тураскаалдың чанындан «Өөрүшкүнүң медээзи» марш-походче Ак-Тал ортумак школазының башкылары үнген. Хемчегни Ада-чурт камгалакчыларының чылынга, Улуг Тиилелгениң 80 чылы база Чеди-Хөл кожуундан тыва эки турачы, сержант, эскадрон командириниң дузалакчызы Донгак Хелин-оолович Бегзи-Хууракка тураскааткан.
Алена Бегзи-Хуурак, тыва эки турачы Донгак Хелин-оолович Бегзи-Хуурактың уйнуу:
— Мээң кырган-ачам Донгак Хелин-оолович Бегзи-Хууракка тураскааткан мындыг хемчег болуп турары өөрүнчүг-дүр. Тыва эки турачы Донгак Хелин-оолович Бегзи-Хуурактың оглу Бористиң уруу болуп турар мен, улуг угбам Айлаңмаа база бар. Эки турачының салгалдары ам-даа өзүп-көвүдеп чоруур: мен 4 ажы-төлдүг мен, угбам 3 уруг-дарыглыг.
Мен улуг оглумну тыва эки турачы, эрес-дидим, мөге кырган-ачазының ады-биле Арзылаң деп адап алган мен. Черле оглум төрүттүнмээнде-ле, кырган-ачазының ады-биле адаар деп бодап чораан мен.
Кырган-ачам тыва эки турачыларның бирээзи, хөй-хөй хоорайларны хосташкан, ТАР-ның 3 дакпыр Арзылаң мөгези, дайын үезинде кады чораан эштери «Мөге Бегзи-Хуурак» деп адап чораан.
Ол дендии шыырак, узун дурт-сынныг, дайын-чаа үезинде 8 фашист халдап кээрге, удаа-дараа оларны бөөлдээш октап-ла турган деп, «Дуруяалар» деп шииде көргүскен. Кырган-ачам дайын үезинде 5-8 чедир балыглангаш, эмчиге чартык ай дургузунда өлүг-диригниң аразынга чыткаш, оон дирлип үнгеш, катап-ла дайылдажып чорупкан. Эмчиге чыткан үезинде төрээн Тывазынче чок болган деп телеграмманы чоруткан. Украинаның Погорельцы хоорайның хостаашкынынга киржип тургаш, база-ла балыгланган, ооң соонда ону дайын шөлүнче үндүрерин чөпшээревейн барган. Кажан өөнге чанып кээрге, дыка хөй улус бүзүревейн турганнар. Дайын соонда чылдарда Наадым хүрештеринге кырган-ачам Арзылаң адын бадыткаан. Ооң соонда Сүт-Хөлдүң мөгезинге бодунуң содак-шудаан дамчыткан деп билир мен.
Кырган-ачам сөөлгү хонуктарынга дээр Шагаан-Арыгга бистиң чанывыска чурттап чораан, ооң угун истээр, кырган-ачазы ышкаш мөге-шыырак, эрес-дидим, Тываның төлептиг оолдары болур, мөге Бегзи-Хуурактың салгалы деп оолдарлыг болганымга өөрүүр мен.
Хүндүлүг номчукчулар, мөге Бегзи-Хуурактың салгалы, бирги классчы Арзылаң Бегзи-Хуурактың дугайында «Сылдысчыгаш» солуннуң май айда үндүрүлгезинден номчуп болур силер.
Мира Конгул-оол,
Алена Бегзи-Хуурактың хууда чуруктары
