С. С. Сүрүң-оол эң баштайгы шүлүктерин 1940 чылдарның төнчүзүнде парладып эгелээн. Тыва литературага келген оруун чогаалчы бижик өөренир дээш чоруткан акызының орнунга эң баштай хой кадарар үлүүнден, «Хостуг арат» солундан уругларга улустуң тоолдарын, тывызыктарын, ырларын номчуп берип турганындан, орус дылда эң-не баштай доктаатканы шүлүктен, школага С. Б. Бүрбүнүң удуртуп турганы чечен чогаал бөлгүмүнден, Москваның Чөөн чүк улустарының университединден, 1946 чылда бижээн баштайгы шүлүктеринден, С. Бурбу, С Сарыг-оол, О. Сагаан-оол чогаалчыларга дуза- үнелел дилеп көргүзүп турганындан, Кызылга башкы институдунга башкылары В. Барцевич, К. Х. Оргу олардан чогаал теориязының билиглерин алганындан, сурагжаан чогаалдарны «Хынамчалыг, тускай сорулгалыг» шүгдүнүп, боданып номчаанындан болгаш очулга ажылдарындан эгелээнин «Чогаалымнын эгези» деп чүүлүнге делгереңгейи-биле бижээн.
С. Сүрүң-оолдуң баштайгы шүлүктери – «Хемчик оглу», «Төрээн чуртум», «Ак» — 1946 чылда парлалгага көстүп келген. Композиторларның аялга бижээни, ооң «Үделге», «Амыракка», «Колзозчу мен» деп шүлүктери, чон ортузунга калбаа-биле тарай берген. Шүлүктерниң баштайгы чыындызы 1952 чылда «Баштайгы ном» деп ат биле чырыкче үнген. Ук чыынды тыва литературада база бир бот-тускайлаң үннүг салым-чаяанныг шүлүкчүнүң тыптып келгенин херечилээн. Чогаалчының ады төрээн черинге алдаржый берген.
Чогаал теориязын хандыр билип алыры-биле, Кызылдың башкылалдың дээди сургуулунуң дыл болгаш чогаал салбырының сургуулу апарган. Ону дооскаш, С. С. Сүрүң-оол Тываның радио дамчыдылга комитединиң шугумунга үр үеде ажылдаан.
Ажык социал четкилерден алдынган
