Өөредилге чылы адакталып, школачыларның үрде манаары чайгы дыштанылгалары удавас эгелээр. Бүдүн чай дургузунда олар күш кирип, кадыкшылын экижип, күзүн чаа өөредилге чылынга чедир эки дыштанырлар.
Уругларны школалар чанында хүндүскү лагерьлер база стационар лагерьлер манап уткуур. “Ажы-төлдү каяа дыштандырарыл?” деп айтырыг ада-ие бүрүзүн сонуургадып турар.
Ук айтырыгга хамаарыштыр республиканың девискээринде стационар лагерьлер санынче кирген, бо чылын чаа ажыттынган, “Орлята” дыштанылга лагериниң начальниги Олеся Олеговна Монгуш-биле чугааны кылдывыс.
— Аяна Олеговна, чайгы дыштанылганың эгелээринге каш-ла хонуктар арткан болгай. Ада-ие ажы-төлүн эки дыштандырып алырын күзээр. Республиканың Аграрлыг школа-интернадынга “Орлята” лагери ажыттынарын билдивис. Тодаргайы-биле чугаалап бээр силер бе?
— Ийе, бистиң школавыстың баазазынга, Ийи-Тал суурда Тываның Аграрлыг школа-интернадынга, бо чайын уругларга дыштанылга лагерин ажыдып турар бис. “Орлята” дээр стационар уруглар кадыкшыдылга лагери болур. “Россияның эзирлери” Дем-каттыжылга («Содружество «Орлят России») деп регионалдыг профильдиг сменага эге класстар өөреникчилери кадыкшылын быжыктырып дыштаныр.
— А кандыг угланыышкынныг болурул? База деткикчилер кым бооп турарыл?
— Лагерьни Тыва Республиканың Өөредилге яамызы, “Чаш назынның навигаторлары” федералдыг төлевилелдиң боттандырылгазы-биле Регионалдыг курлавыр төп база Тываның Аграрлыг школа-интернат катай ажыдып турар. А кол угланыышкыны дээрге, бо өөредилге чылында, 2023 чылдың сентябрьдан эгелеп, школаларның эге класстар өөреникчилеринге “Орлята России” деп программаны боттандырып киирген. Бо хүнде ниитизи-биле 12 муң ажыг эге класс өөреникчизи, ук программаның одуруунче кирип, сертификаттарны алган бооп турар. “Орлята России” дээрге, эге класстар школазының өөреникчилеринге ажылдап кылган социал идекпейжи программа.
— Ук дыштанылга лагери база федералдыг төлевилелдиң боттандырылгазының иштинде болуп турар ышкажыл, ындыг бе, Аяна Олеговна? Кандыг программа-биле уруглар дыштанырыл?
— Ийе, “Өөредилге” национал төлевилелдиң “РФ-тиң хамаатыларының патриотчу кижизидилгези” деп федералдыг төлевилелдиң боттандырылгазының иштинде “Орленок” Бүгү Россияның уруглар төвүнүң ажылдап кылганы “Орлята России” программазы ол. Патриотчу кижизидилге угланыышкынныг болганы-биле, профильдиг сменада уругларга кижизидилге программазын белеткээн. Ол дээрге, лагерьниң кижизидикчи уруглары 5 аңгы маршрутту эртер. Аңаа «Россияның эзирлери-биле кады хөглүг! «Орленок», эштериңни дүрген утку!», «Билип алыр бис база ажыдар бис! Билир бис, кылыр бис, шиитпирлээр бис!”, “Баштыңчы команданы баштаар! Эзирлерниң одуруу найыралдыг болгаш быжыг!», “Буянныг бодалдардан эки херекти бодум кылыр болгаш эштерим командазында база!”, “Бөгүн – бичии эзирлер, а эртен – ёзулуг эзирлер! Төрээн чурттуң езу-чаңчылдарынга шынчы болур бис!» деп темалыг программа хамааржыр. Ол ышкаш уругларга янзы-бүрү спортчу маргылдаалар, чогаадыкчы бөлгүмнер болгаш солун хемчеглер болур.
— Лагерь кайы хире үргүлчүлээрил, Аяна Олеговна?
— Бир смена 21 хонук үргүлчүлээр. Уругларны хүнде 5 катап чемгерер.
— Каш смена ажылдаарыд бо чайын?
— Бо чылын 2 смена ажыдып, уругларны дыштандырар бис. Бирги смена июнь 5-тен 25-ке чедер, а ийиги смена июнь 28-тен июль 18-ке чедер. Онза чүүлүвүс – суурувус чараш черде турар болгаш, уруглар арыг агаарлыг черге кадыкшылын быжыктырып, чаа эш-өөрлүг болуп, солун дыштанылгалыг болурлар, а ол дээрге, кол сорулга-дыр. Ынчангаш бистиң “Орлята” дыштанылга лагеринче уругларны чалап тур бис. Силерге кижизидикчи башкылар хөглүг, солун эстафеталыг, шимченгир оюннарны, танцы-самныг, ырлаар, чуруттунар дээш, оон-даа хөй янзы хемчеглерни эрттирер.
— Четтирдивис улуу-биле, Аяна Олеговна, чедиишкиннерни күзедивис!
— Силерге база четтирдим.
Автордан: “Орлята” уругларның кадыкшыдылга лагеринче путевкаларга хамаарыштыр, дараазында телефон дугаарынче долгап, медээни ап болур: 8-7-901-137-09-89.
Валерия КОНГАР.
